Trips böceği, bitkiler üzerinde beslenen, oldukça küçük boyutlu olan canlılardır. Küçük boyutlu yapılarıyla kolay kamufle olabilme özelliğine sahip olan bu canlılar kanatlı ya da kanatsız olabilir.
Trips böceği meyve yaprakları, bitki yaprakları, çiçekler ve meyvelerin hücre sıvılarıyla beslenir ve bu şekilde bitki dokularına zarar verir. Zararı yapraklarda renk değişimi, yaprak dökülmesi, çiçek tomurcuklarının bozulması ve meyve gelişimini durdurması şeklindedir.
Trips Nedir?
Trips ne demek? Trips böceği, bilimsel adı Thysanoptera olan bir canlı türüdür ve oldukça küçük olan yapılarıyla bilinir. Bu zararlı türü bitkiler üzerinde beslenir ve beslendiği bitkiler üzerinde önemli tahribatlara neden olur. Bitkiler üzerinde verdiği zararlar şunlardır:
- Yapraklarda renk değişimine ve yaprakların bronzlaşmasına neden olur.
- Yapraklarda dökülme, kırılma, deformasyon gibi tahribatlara sebep olur.
- Çiçeklerin tomurcuklarını bozar.
- Verdiği tahribat ile meyve gelişiminin durmasına ya da zarar görmesine neden olur.
Küçük boyutlu olması nedeniyle kolayca kamufle olabilen bu canlı türünün verdiği zarar çok geç fark edilir. Bitki dokularına zararı olan bu canlının genel özellikleri şu şekildedir:
- Boyutları oldukça küçüktür, 1-2 cm uzunluğundadır.
- İnce ve uzun bir yapıya sahip olan bir canlı türüdür, bazıları kanatlı bazıları ise kanatsızdır.
- Bu zararlı türü bitkilerin yapraklarıyla beslenerek bitki dokularına yumurtalarını bırakır. Bıraktıkları yumurtalar ile kısa süre içerisinde büyük popülasyonlar oluşturabilme potansiyeline sahiptir.
Zarar verme potansiyeli yüksek olan bu canlının dünya üzerinde 6.000’den fazla türü olduğu bildirilir. Aynı zamanda her bir türün farklı bitkilere zarar verme potansiyeli mevcuttur. Bu zararlının türlerinden öne çıkanlar şunlardır:
Batı çiçek tripsi: Bu türe çiçek ve meyvelerde rastlanır, hastalık taşıma riski vardır.
Tütün tripsi: Bu tür genellikle tütün, patlıcan, salatalık gibi ürünlerde bulunur.
Sera tripsi: Seralarda sıklıkla görülen bir türdür, geniş bir bitki yelpazesine zarar verme potansiyeli vardır.
Trips Zararı
Tripsler genel olarak yapraklar üzerinde zarara neden olur. Bitki dokularıyla beslenir ve bu beslenme süresince bitkilerin yüzeyine zarar verir. Bu haşere, bitki hücrelerini emer ve bitkide leke, solma ve yaprak dökülmesi gibi belirtilere neden olur. Tripslerin beslendiği dokular ölür.
Bu haşere türü bitkilere fiziksel zarar vermesinin yanında bitkilere virüs de taşır ve bulaştırır, bitki sağlığını olumsuz etkiler. Bitkiler üzerindeki etkileri şunlardır:
- Bitki yapraklarında gümüş rengi ya da beyaz lekeler bırakır, yapraklarda bronzlaşmaya neden olur.
- Bu haşere türünün çiçek tomurcukları üzerine de zararı vardır. Bu tür, çiçeklerin taç yapraklarını tahrip eder, bu da tomurcukların açılmasını engeller ya da çiçeklerde şekil bozukluğu meydana getirir.
- Meyve ve sebze üzerine de önemli zararı vardır. Meyveler üzerinde kahverengi ya da gri lekeler bırakır. Bu tahribat ürünlerde kalitenin düşmesine neden olur.
- Bu türün verdiği en önemli tahribatlardan biri de virüs taşımasıdır. Bitkiden bitkiye virüs taşıyarak bulaştırır. Bu virüsler de nekroz, çürüme ve büyüme gibi sorunlara neden olur.
Bu zararlı türü etki alanlarının genişliği ve hastalık yayma potansiyeli taşıması nedeniyle ülke ekonomisi üzerinde de ciddi kayıplara neden olur. Bu kayıpların temelinde ürün kayıpları, hastalık yayılması ve mücadele maliyetleri yer alır.
Aynı zamanda ürün kalitesinin düşmesi ile tarım ihracatı olumsuz etkilenir, ürünlerdeki verim kaybı da pazarda fiyat dengesizliği yaratır.
Bu böceklerin hızlı üreme potansiyeli ekonomik kayıpların uzun vadeli olmasına neden olur. Bu nedenlerle zararlı türüyle mücadele büyük önem taşır.
Trips Mücadelesi
Bitkiler, meyve ve sebzeler üzerinde önemli tahribatlara neden olan bu türle mücadelede kullanılan etkili yöntemler mevcuttur. Bu yöntemlerden biri kimyasal mücadeledir. Bu yöntemde trips ilacı kullanılır ancak kimyasal, çevre ve insan sağlığına verdiği zarar nedeniyle tercih edilen bir yöntem değildir.
Bir diğer yöntem biyolojik mücadele yöntemidir. Bu yöntemde zararlının doğal düşmanları kullanılır, örnek olarak parazit arılar ya da böcekler verilebilir. Yöntemde özellikle kullanılan Amblyseius swirskii, Orius spp. (yırtıcı böcekler) gibi türler popülasyonu azaltmada oldukça etkilidir.
Üretici tarafından sıklıkla kullanılan ve kimyasal kullanımı olmaması nedeniyle tercih edilen yöntem ise biyoteknik mücadele yöntemidir. Bu yöntemin temel özelliklerinden biri küçük boyutlu olan bu böceklerin sarı yapışkan tuzaklarla popülasyon takibinin yapılabilmesidir.
Aynı zamanda bu yöntemde dikkat edilmesi gereken noktalardan biri de bitkilerde yapılacak hijyen ve temizliktir. Tüm bu noktalara dikkat edildiği takdirde bu zararlı türü kontrol altına alınabilir, popülasyon takibi yapılabilir.
Trips böceği nedir, mücadele yöntemleri nelerdir konularında daha detaylı bilgi almak için Kapar Organik ile iletişime geçebilirsiniz.